Witamina C
Witamina C, inaczej kwas askorbinowy to pochodna glukozy. Jest to witamina rozpuszczalna w wodzie, nietrwała, jest wrażliwa na działanie tlenu i wysokich temperatur. Witamina C jest prawdopodobnie najpopularniejszą z witamin. Zobaczmy jej właściwości.
Witamina C
Witamina C jest witaminą rozpuszczalną w wodzie, bardzo wrażliwą na działanie różnych czynników zewnętrznych. Gotowanie, wielokrotne odgrzewanie, rozmrażanie w temperaturze pokojowej i wyższej zmniejsza jej zawartość w produktach, w których występuje. Najlepiej jest zjadać surowe owoce i warzywa lub też gotować je krótko w małej ilości wody lub na parze oraz spożyć zaraz po przygotowaniu.
Źródła i zapotrzebowanie
Organizm człowieka nie jest w stanie wytwarzać witaminy C, dlatego jej głównym naturalnym źródłem jest pożywienie, bogatych w tę witaminę jest wiele warzyw i owoców. Najlepszym źródłem witaminy C są: czarne i czerwone porzeczki, truskawki, poziomki, kiwi, owoce cytrusowe, maliny, dzika róża, ziemniaki, brukselka, kapusta, kapusta kiszona, natka pietruszki, seler, papryka, kalarepa, pomidory, szpinak, brokuły, kalafior.
Średnie dzienne zapotrzebowanie dziecka na witaminę C wynosi 40-75 mg, a człowieka dorosłego 75-100 mg. Większe zapotrzebowanie na witaminę C występuje u osób starszych, osób palących, kobiet w ciąży i karmiących piersią oraz stosujących środki antykoncepcyjne.
Funkcje Witaminy C
- chroni organizm przed zmianami nowotworowymi i szkorbutem
- chroni przed miażdżycą
- działa jako przeciwutleniacz, który chroni organizm przed wolnymi rodnikami
- hamuje rozwój zaćmy
- ma właściwości bakteriostatyczne
- obniża ciśnienie krwi
- obniża poziom „złego”cholesterolu
- odpowiada za sprawne funkcjonowanie układu krwionośnego i serca
- podnosi odporność organizmu
- pomaga w przyswajaniu niektórych pierwiastków, żelaza i manganu
- przyspiesza gojenie ran i zrastanie kości
- skraca czas trwania przeziębienia
- uczestniczy w procesach metabolicznych jako substancja przenosząca elektrony
- uczestniczy w produkcji hormonów zwalczających stres
- uczestniczy w regeneracji witaminy E
- wpływa na płodność u mężczyzn
- wpływa na wytwarzanie i zachowanie kolagenu
- wspomaga wydalanie alkoholu z organizmu
- zapobiega krwotokom i krwawieniu z dziąseł
- zapobiega tworzeniu się sińców
- zmniejsza reakcje alergiczne
Objawy i skutki niedoboru
Obecnie niedobór występuje niezwykle rzadko. Jeżeli wystąpi mogą pojawić się takie objawy jak:
- bóle mięśniowe i stawowe
- brak apetytu
- częstsze i dłuższe przeziębienia
- depresja
- dziąsła stają się gąbczaste i krwawią
- niedokrwistość
- obniżenie wydolności fizycznej
- osteoporoza
- schorzenia żołądka i zapalenie błony śluzowej
- senność
- skóra staje się wysuszona i łuszczy się
- skurcze mięśni
- spadek wagi
- wolniejsze gojenie się ran
- zaburzenia neurologiczne
- zmęczenie, apatia
W skrajnych przypadkach, niedobór witaminy C wiedzie do szkorbutu. Na szczęście szkorbut związany jest z długotrwałym (około 70 dniowym) brakiem witaminy C w organizmie. Co jest raczej niemożliwe przy stałym dostępie do pokarmu w tym warzyw i owoców.
Nadmiar Witaminy C
Przedawkować tę witaminę jest bardzo trudno, ponieważ szybko jest wydalana z organizmu – z moczem i potem. Jednak gdy dojedzie do takiego stanu mogą wystąpić takie objawy:
- bóle głowy
- wysypka skórna
- problemy z układem pokarmowym: biegunka, nudności, rozstrój żołądka
- nadmiar witaminy C może prowadzić do powstawania kamieni nerkowych
Justa 2013
Witamina C,
